Przemęczenie

Przemęczenie to największy nieprzyjaciel dobrego snu dziecka w pierwszych latach jego życia

Przemęczenie oznacza przeciążenie układu nerwowego dziecka i wiąże się z ilością bodźców (m.in. wzrokowych, słuchowych, dotykowych - ale też innych, dotyczących treści, jakie dziecko jest w stanie przyjąć i zrozumieć), które mały organizm odebrał i których ilość przekroczyła jego możliwości przeprocesowania.

Przemęczenie u małych dzieci najczęściej łączy się z brakiem pełnowartościowego snu , czyli odpoczynku o właściwych porach i w odpowiedniej ilości; na jakość naszego snu wpływają bowiem te dwa czynniki.

Główne przyczyny przemęczenia

Przerywany, niepełnowartościowy sen nocny - kiedy dziecko nie budzi się tylko na karmienia (dopóki faktycznie ich potrzebuje). Widzimy to po zachowaniu maluszka rano; w pierwszych latach życia dziecka jego samopoczucie przekłada się bezpośrednio na zachowanie. Niedospany maluszek może budzić się budzić się z płaczem, a gotowość na (pierwszą lub jedyną) drzemkę pojawia się zbyt szybko i utrudnia mu samodzielne wydłużanie drzemek, na co dziecko powinno być gotowe już po 6-7. miesiącu życia. Pełnowartościowy odpoczynek w nocy to podstawa dobrego życia! O tym, dlaczego sen jest tak ważny piszę szczegółowo TUTAJ.

Zbyt długie czasy czuwania (czasy aktywności) u dziecka - zwłaszcza ten ostatni, poprzedzający noc. Ostatni czas aktywności ma największe znaczenie dla spokojnego snu maluszka w nocy. Pierwszym krokiem na drodze do unikania przemęczenia jest więc wiedza rodziców o zalecanym planie dnia zapewniającym dziecku właściwą ilość czasu na odpoczynek i na aktywność i właściwe pory odpoczynku i aktywności. Szczegółowe informacje o planach dnia znajdziecie TUTAJ.

Krótkie, nieregenerujące drzemki z których dziecko budzi się z płaczem, wyraźnie niedospane. Koniecznie zajrzyjcie TUTAJ, aby zrozumieć, dlaczego drzemki są dla maluszka trudne, ale jednocześnie bardzo ważne oraz jak pomóc dziecku lepiej je przesypiać.

Jak organizm dziecka reaguje na przemęczenie?

Przemęczenie powoduje w małym organizmie silną reakcję stresową: następuje wyrzut hormonów stresu (kortyzolu i adrenaliny), które nie odejmują maluszkowi zmęczenia, ale dodają energii, przez co zabierają możliwość wyciszenia się i zaśnięcia. Pojawienie się kortyzolu we krwi powoduje ustanie syntezy melatoniny, co uniemożliwia zaśnięcie, ale również osiągnięcie i pozostawanie w głębokim śnie w nocy!

Stres oznacza pobudzenie organizmu, zatem jest to stan przeciwny do relaksu i odprężenia, jakie towarzyszą zasypianiu. Na pozbycie się hormonów stresu organizm potrzebować będzie czasu - kortyzol dziecko wypłacze (dosłownie, we łzach) i wyrzuci poprzez intensywny wysiłek fizyczny (to dlatego przemęczone dzieci prężą się, wykonują gwałtowne ruchy, odpychają od rodziców pragnących im pomóc - ich ciałka są silnie napięte).

Brak snu we właściwym momencie, zgodnie z potrzebą organizmu dziecka, jego mózg odbiera jako sytuację zagrożenia, stąd reakcja stresowa rozlewająca się na wszystkie układy ciała. W przypadku przemęczonych starszaków możecie mieć wrażenie, że dotarcie do nich korzystając z komunikatów słownych jest niemożliwe. To prawda: przemęczony, zestresowany mózg dziecka zarządza reakcję walka lub ucieczka, która omija racjonalny umysł (wyższe funkcje mózgu są bardzo ograniczone) i przenosi je w tryb przetrwania, czyli na poziom odruchów, instynktów. Taka sama sytuacja pojawia się podczas wybuchu złości u starszaczka.

Silny płacz dziecka związany z przemęczeniem nie jest możliwy do szybkiego ukojenia! Płacz to naturalna czynność przywracająca naszym organizmom homeostazę, czyli równowagę. Jeżeli Wasze dziecko przemęczy się - wspierajcie je pozostając blisko, przytulając, kładąc na sobie lub obok siebie i wypowiadając cichym głosem uspokajające komunikaty, ale nie próbujcie wyciszać "na siłę" płaczu. Płacz przejdzie, kiedy organizm dziecka zacznie wychodzić z reakcji stresowej.

Chroniczne przemęczenie uznaje się za źródło chronicznego stresu w życiu człowiek - bez względu na wiek. Skutkuje ono STRESEM TOKSYCZNYM, z jakim nasze organizmy nie potrafią radzić sobie.

To nie nauka samodzielnego zasypiania przynosi ryzyko uszkodzenia delikatnego mózgu dziecka, ale właśnie ciągłe niedospanie maluszka. Wszystkie badania dotyczące nauki samodzielnego zasypiania potwierdzają, że przynosi ona same korzyści - dziecku i całej jego rodzinie. Informacje o tych badaniach znajdziecie TUTAJ.

O wpływie chronicznego przemęczenia związanego z brakiem pełnowartościowego snu bardzo ciekawie i przystępnie pisze Dr Matthew Walker w swojej książce: "Dlaczego śpimy", którą bardzo Wam polecam!